Değerleme Hakkında
Sermaye Piyasası Kurulunun, 12/08/2001 tarihli Sermaye Piyasası Mevzuatı Çerçevesinde Değerleme Hizmeti verecek Şirketlere ve Bu Şirketlerin Kurulca Listeye Alınmalarına İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğine göre;
Değerleme
Bir gayrimenkulün, gayrimenkul projesinin veya bir gayrimenkule bağlı hak ve faydaların belli bir tarihteki muhtemel değerinin bağımsız ve tarafsız olarak takdirini,
Gayrimenkul Değerleme Şirketi
Bir gayrimenkulün, gayrimenkul projesinin veya bir gayrimenkule bağlı hak ve faydaların belli bir tarihteki muhtemel değerinin bağımsız ve tarafsız olarak, bu değeri etkileyen gayrimenkulün niteliği, piyasa ve çevre koşullarını analiz ederek uluslar arası alanda kabul görmüş değerleme standartları çerçevesinde yazılı olarak raporlayabilecek düzeyde bilgi ve tecrübe sahibi değerleme uzmanları vasıtasıyıla takdir edilmesi konusunda faaliyet gösteren ve Kanunda ekspertiz kurumu olarak ifade edilen taşıyan hizmet şirketini,
Değerleme Uzmanı
Bir gayrimenkulün, gayrimenkul projesinin veya bir gayrimenkule bağlı hak ve faydaların değerlemesini yapacak gayrimenkul değerleme şirketleri tarafından istihdam edilen, şirketin faaliyet konusunu yakından ilgilendiren inşaat mühendisliği, harita ve kadastro mühendisliği işletme, ekonomi, mimarlık, şehir ve bölge planlama gibi alanlarda asgari 4 yıllık üniversite mezunu ve gayrimenkul değerlemesi alanında en az 3 yıl tecrübesi olan ve Kurulun lisanslamaya ilişkin düzenlemeleri çerçevesinde kendilerine Değerleme Uzmanlığı Lisansı verilen kişileri,
Sorumlu Değerleme Uzmanı
Şirket sermayesinde asgari %10 oranında pay sahibi olan, gayrimenkul değerlemesi alanında en az 5 yıl tecrübesi ilan, değerleme uzmanı sayılmak için belirtilen diğer şartların tamamını taşıyan ve şirket adına değerleme çalışmasını kendi kişisel sorumlulukları ile yürüten ve şirket adına değerleme raporlarını tek başına imzalamaya yetkili olan değerleme uzmanlarını ifade eder.
Değerleme ve Değerleme Raporları neden önemlidir?
Ülkemizde gayrimenkul sektörünün, ülke ekonomisi içerisinde öneminin artması ile beraber, taşınmaz varlıkların sermaye piyasası içerisinde gerçek değerine ulaşması gerekliliği (zorunluluğu) piyasa içerisinde uzman, ehliyetli ve güvenilir kişi ve kurumlara ihitiyaç doğurmaktadır.
Bir gayrimenkulün değerini;gayrimenkulün jeolojik ve topoğrafik özellikleri (subjektif özelleklieri), bulunduğu bölge içerisinde ki konumu, bölgedeki emlak piyasası, bulunduğu bölgedeki imar koşulları ve projeksiyonları, bulunduğu bölgenin demografik yapısındaki değişiklikler (bölgesel özellikleri ), etkileyeceği gibi ticari ve sinai trendler, hükümetin mali politikaları, enflasyon, yüksek fazi hadleri, kredilendirme koşulları gibi ülkesel politikalarda etkilenmektedir.
Tüm bu etkenlerin gayrimenkul üzerindeki etkilerini tespit edebilebilmesi, bu tespitler doğrultusunda gayrimenkulün gerçek değerini(piyasa değerini – objektif değerini) en doğru şekilde tahmin edilebilmesi ve bu tahminleri sözlü veya yazılı bir rapor halinde sunulabilmesi ancak konusunda uzman, yetkili ve güvenilir kişi ve kurumlar ile sağlanabilir.
Değerleme prosedürü sona erdikten sonra eksper, gayrimenkulün niteliği, rapor türü, raporu talep eden kişi veya kurumun istekleri doğrultusunda, uluslar arası değerleme standartlarına ve Sermaye Piyasası Kurulunun 45 no’lu tebliğine sadık kalmak koşulu ile, raporunu uygun bir formatta hazırlar. Rapor, eksperin sonuca ulaşırken kullandığı teknikleri, prosedürleri ve çeşitli analiz, neden ve sonuçların özetleyen bir doküman şeklindedir. Eksper rapordan sorumludur ve tüm veriler için kaynak göstermelidir.
Değerleme Raporları Nerelerde Kullanılır?
Varlıkların yeniden değerlendirilmesinde, yabancı kaynak kullandırmada, birleşmelerde, devralmalarda teminatların değer tespitinde, borçların yeniden yapılandırılmasında, alacakların takas yolu ile azaltılmasında, proje değeri analizlerinde, en iyi ve en yüksek analiz ihtiyaçlarında, gayrimenkul yatırım ortaklıklarının varlık hareketlerinde doğru ve güvenilir değerleme raporu çok büyük önem taşımaktadır.
Türkiye’de Yasal Düzenlemeler
Ülkemizde gayrimenkul değerleme mesleğinin, kural ve etikleri ile, uygulama standartlarını belirleyerek mesleğe giriş ve çıkışı Değerleme Uzmanları Derneği kontrol etmekte olup, 01/05/2006 tarihli Sermaye Piyasasında Uluslararası Değerleme Standartları Hakkında 45 no’lu Tebliği ile belirli standartlara bağlanmıştır.